Duikend Nederland ontwaakt uit zijn winterslaap. Maar de meedogenloze natuur weigert nu mee te werken om de sportduikers van hun sport te laten genieten. Het zeewater is recent in enkele weken helemaal dichtgeslagen! De algenbloei heeft toegeslagen. De ervaren sportduiker weet dat de komende 4-6 weken de duikomstandigheden in met name de Oosterschelde maar ook op de Noordzee uiterst belabberd zullen zijn.
Algenbloei: het is de schrik van de Nederlandse sportduiker die jaarlijks maar ook onvoorspelbaar toe slaat. Soms gaan er jaren voorbij zonder dat we er last van hebben. Maar er zijn in het verleden ook perioden in het voorjaar geweest met een doorzicht van het zeewater van minder dan 50 cm. dat is nu dus ook het geval.

 
Kijken we met een biologenbril naar de algenbloei dan zien we een fascinerend, natuurlijk maar ook complex fenomeen. Sterk vereenvoudigd ontstaat algenbloei als volgt: fosfaten en nitraten zijn voedingsstoffen die opgelost in het zeewater onontbeerlijke voedingsstoffen zijn voor o.a. microscopisch kleine eencellige algen. Het zijn de bouwstenen van eiwitten en het genetisch materiaal: het DNA. Phaeocystis, ook wel slijmalg genoemd, is een kolonievormende alg die in ons kustwater natuurlijk voorkomt. Zij is onder andere afhankelijk van de hoeveelheid beschikbare fosfaten en nitraten, maar ook van de stijgende zeewatertemperatuur en de hoeveelheid zonlicht. Gunstige concentraties van de voedingsstoffen en de zonnige dagen van de afgelopen week hebben sterk bijgedragen aan een enorme algenbloei.
Het zeewater is sterk vertroebeld door ontelbare olieachtige bolletjes waar honderden kleine Phaeocystis algencelletjes in opgesloten zitten.

 Foto 2: Algenbloei en zeeschuim na de algenbloei, Oosterschelde © Peter H. van Bragt, 2010

Sportduikers hebben er een enorme pest hekel aan, maar de algenbloei is een belangrijk proces voor de mariene biodiversiteit. De algjes bouwen de organische voedingsstoffen op die geconsumeerd worden door het dierlijk plankton. Dat vormt de voedselbasis voor grotere dieren zoals zeepokken, garnalen, zakpijpen en neteldieren. Kijk bij deze algenbloei eens door de bril van een bioloog en laat je fascineren over hoe complex de natuur in elkaar steekt. En we moeten maar zo denken: over een paar weken is het allemaal weer voorbij en is het kustwater weer helder. Ondanks de koude winter is de algenbloei dit jaar redelijk vroeg opgetreden.

Nieuwe bijzondere waarnemingen van zoet- of zoutwater organismen, of vragen of opmerkingen over de algenbloei kunnen per E-mail doorgestuurd worden naar de Spuisluiswachter