|
|
Ongevlekt koffieboontje
Trivia arctica
(Pulteney, 1799)
Oosterschelde, Zeelandbrug, 21-03-2017 (bron: Stefan Verheyen)
Zoekbeeld
Mariene huisjesslak. Tot 10 mm. Egaal roze met lichte witte
of grijsroze onderkant. Geen bruine vlekken op de rugzijde. Stevig, bol
horentje in de
vorm van een koffieboon, met een langwerpige, spleetvormige mondopening
aan de
platte onderzijde. Oppervlak bezet met sterke dwarsribbels die in de
mondrand doorlopen. Bij het levende dier zit de mantel grotendeels om de
schelp geslagen. Nu en dan in Zeeland. Op het strand zeldzaam.
Strandmateriaal is meestal blauw, bruin, zwart of grijs verkleurd.
Te verwarren met
Gevlekt koffieboontje Trivia monacha. Deze is herkenbaar aan de drie bruine vlekken aan de buitenzijde.
Kenmerken
Afmetingen: H. 10 mm, B. tot 8 mm.
Schelpkleur: Egaal roze, soms meer bruingrijs, met lichte witte of grijsroze onderkant. Geen bruine vlekken op de rugzijde (strandmateriaal is echter meestal wit, donkerblauw of bruin verkleurd).
Schelpvorm:
Dikschalig en bol schelpje. Stevig, bol horentje met een opvallende vorm (koffieboon) en een langwerpige, spleetvormige mondopening aan de platte onderzijde.
Sculptuur: De sculptuur bestaat uit duidelijke, sterke dwarsribbels. Deze ribben en groeven lopen in de mondrand door.
Overig: Bij het levende dier zit de mantel grotendeels om de schelp geslagen.
Habitat en ecologie
De dieren leven langs rotskusten, op en onder stenen waarop manteldieren en zakpijpen groeien die het voedsel vormen. De soort komt vooral voor op hard substraat, van net benedende laagwaterlijn tot 1.000 m diepte. het voedsel bestaat uit zakpijpen (tunicaten: Ascidiacea), waarin ze ook hun eieren afzetten. Het gaat daarbij om dezelfde soorten tunicaten als bij het nauw verwante Gevlekte koffieboontje Trivia monacha (zie aldaar). De eikapsels zijn vaasvormig en worden gelegd in uitgevreten holletjes in de wand van de tunicaten.
Areaal en verspreiding
Atlantische Oceaan, van Noorwegen, via de Britse eilanden en de Noordzee, tot in het Middellandse Zeegebied.
In Nederland sedert enige jaren regelmatig in de Oosterschelde. Plaatselijk in dieper water in de Nederlandse delen van de Noordzee.
Op het strand: Verse exemplaren spoelen een heel enkele keer aan op het strand. Oude exemplaren en fragmenten spoelen vooral plaatselijk aan in Zeeland (Cadzand, de Kaloot) en op de Waddeneilanden.
Verspreiding: waarneming.nl.
Literatuur
Bruyne, R.H. de, S.J. van Leeuwen, A.W. Gmelig Meyling & R. Daan (red.), 2013. Schelpdieren van het Nederlandse Noordzeegebied. Ecologische atlas van de mariene weekdieren (Mollusca). Tirion Uitgevers, Utrecht en Stichting Anemoon, Lisse 414 pp.
Code
Auteurs
[B. Oonk, jan. 2014; IvL feb. 2014]
Commentaar
Grafieken