Mariene tweekleppige. Tot 4 cm (vaak ca 2 cm). Crèmegrijs, soms met zeer vage roodachtige vlamachtige vlekjes. Opperhuid glanzend geelgroen. Zeer dun en breekbaar, ongeveer 4x langer dan breed. Bovenrand bijna recht, onderrand afgerond. Slotband uitwendig en stevig. Sifonen kort, grotendeels gescheiden, met aan de uiteinden korte tentakelkransjes. Noordzee, vooral verder van de kust. Echter ook plaatselijk kustnabij. Spoelt relatief schaars op het strand aan (Waddeneilanden, Goeree).

Juvenielen van Ensis-soorten.

Afmetingen: L. tot 40 mm, H. tot 10 mm. Meestal om en nabij 20 mm.
Schelpkleur: Crèmegrijs, soms met zeer vage roodachtige vlamachtige vlekjes. Opperhuid glanzend geelgroen.
Schelpvorm: Schelp zeer dun en breekbaar, ongeveer 4x zo lang als breed. Bovenrand bijna recht, onderrand afgerond. Zowel voor als achter gapend. Umbo even achter de voorrand van de schelp.

Sculptuur: Talloze fijne concentrische lijntjes en op het achterste gedeelte enkele grovere groeilijnen.
Slot: Heterodont.

Dier: Sifonen kort, grotendeels gescheiden, met aan de uiteinden korte tentakelkransjes. Voet groot, aan het uiteinde verdikt. Lichaamskleur: geeloranje, voet meer geelwit.

De dieren leven rechtstandig ingegraven in fijn zand, modder of schelpgruis, op diepten tussen 10 en 50 m. Echter ook aanzienlijk dieper gevonden. De Sabelschede heeft een voorkeur voor fijnzandige en slibhoudende sedimenten. Het zijn filteraars die met hun kieuwen voedseldeeltjes uit het water zeven. De dieren zijn van gescheiden geslacht. Leeftijd: 3-4 jaar.

Van Noorwegen en de Oostzee tot West-Afrika (Marokko) en de Middellandse Zee. Elders (buiten Europa) verder zuidwaarts tot Zuid- Afrika. In het Nederlandse deel van de Noordzee vormen de Oestergronden de kern van het verspreidingsgebied. Ook op de Doggersbank en in het gebied direct ten zuiden van de 30 m-dieptelijn is een vrij groot aantal vindplaatsen.

Op het strand: Relatief zeldzaam. Nu en dan met grotere aantallen (Waddeneilanden). Spoelt met name op Goeree relatief vaak aan. Mogelijk is hier een lokale kustnabije populatie aanwezig.

Bruyne, R.H. de, S.J. van Leeuwen, A.W. Gmelig Meyling & R. Daan (red.), 2013. Schelpdieren van het Nederlandse Noordzeegebied. Ecologische atlas van de mariene weekdieren (Mollusca). Tirion Uitgevers, Utrecht en Stichting Anemoon, Lisse 414 pp.

(De Bruyne, Van Leeuwen, Gmelig Meyling, Daan et al, 2013 -Ecologische atlas- 2013)
[HR feb. 2014]

Commentaar