Stomp traliehorentje

Soorten

Chrysallida sarsi

Nordsieck, 1972

Zoekbeeld

Mariene huisjesslak. Tot 2,8 mm. Melkwit doorschijnend, tot glanzend wit. 4-6 vlakke windingen. Op de binnenlip zit een flauw tandplooitje. Geen of zeer smalle navel. Top afgeplat en ingedraaid. Dunne golvende verticale ribjes die onder het midden gekruist worden door spiraalgroeven, zodat een traliewerksculptuur ontstaat. Pyramidellidae leven parasitair op gastheren die ze met een zuigslurf met spitse zuigstekel aanboren. Van deze soort zijn de gastheren niet bekend. Spoelt algemeen aan op het strand in fijn gruis.

Te verwarren met

Vroeger aangezien voor C. decussata (Montagu, 1803). De ‘echte’ C. decussata leeft niet in de Noordzee.

Kenmerken

Afmetingen: Tot 2,8 mm.
Schelpkleur: Melkwit doorschijnend tot glanzend wit.
Vorm: Dunschalig, torenvormig horentje met 4-6 vlakke windingen. De mondopening is langwerpig. Operculum druppelvormig. Op de binnenkant van de binnenlip zit een flauw tandplooitje. Geen of zeer smalle navel. Top afgeplat, ingedraaid.
Sculptuur: Dunne, golvende verticale ribjes (20-25 op de laatste winding), onder het midden gekruist door 7-9 spiraalgroeven, zodat een traliewerksculptuur ontstaat.
Dier: Niet bekend. Ingedroogde dieren van het Stompe traliehorentje hebben een iets oranjegele kleur.
Overig: Pyramidellidae hebben tussen de kop en de voorkant van de voet een dun, vliezig, tongvormig gedeelte (mentum). Dit is vooraan meestal ingesneden. Op de kop staan twee korte, stompe, langwerpig-driehoekige tentakels, met aan de zijkanten lengtegroeven. De ogen staan meestal dicht tegen elkaar aan, aan de basis van de tentakels. In een opening in het mentum zit een uitstulpbare voedingssluf (acrembolische proboscis), met aan het uiteinde daarvan in plaats van eenradula een spitse zuigstekel (stylet). Hiermee kan het weefsel van de gastheren worden doorboord, waarna het met behulp van een pompsysteem in de pharynx wordt uitgezogen.
De top (protoconch) van Pyramidellidae kan meerdere vormen hebben. Europese traliehorentjes vertonen 'dextral hyperstrophy': de protoconch draait in een andere richting dan latere windingen en kan bij Chrysallida zelfs naar binnen verzonken liggen (ingedraaid), hetgeen dan een plat topje oplevert, zoals bij het Stompe traliehorentje.

Habitat en ecologie

Traliehorentjes en aanverwanten zijn carnivoor.Ze leven als ectoparasiet op andere weekdieren – vooral tweekleppigen – en op kreeftachtigen en gelede wormen (Annelida). Van de wormen zijn met name borstelwormen (Polychaeta) of ongelede wormen (Sipunculida) vaak gastheersoort. Voor het Stompe traliehorentje is geen gastheer bekend. Voor zover bekend zijn alle Chrysallida-soorten hermafrodiet en leggen ze eieren in een gelei-achtige massa op hard substraat, vaak op de schelp of schaal van hun gastheer. Op basis van de topwindingen wordt meestal uitgegaan van een kort planktonisch larvenstadium.

Areaal en verspreiding

Genoemd van Noorwegen en West-Zweden. Volgens Van der Linden & Eikenboom (1992) vanaf Nederland tot Noordwest-Spanje.

Op het strand: De soort spoelt overal langs de Nederlandse kust aan. Ook regelmatig (leeg maar vers) gevonden in hapmonsters. Gezien de soms grote hoeveelheden verse huisjes in fijn aanspoelsel op het strand, met bij nadere beschouwing soms ook een enkele keer nog aanwezige vleesresten, is duidelijk dat deze soort algemeen in het hele Nederlandse kustgebied leeft.

Literatuur

Bruyne, R.H. de, S.J. van Leeuwen, A.W. Gmelig Meyling & R. Daan (red.), 2013. Schelpdieren van het Nederlandse Noordzeegebied. Ecologische atlas van de mariene weekdieren (Mollusca). Tirion Uitgevers, Utrecht en Stichting Anemoon, Lisse 414 pp.
Linden, J, van der & J.C.A. Eikenboom, 1992. On the taxonomy of the Recent species of the genus Chrysallida (Carpenter) from Europe, the Canary Islands and the Azores. In: Basteria 56 (1-3): 3-63.