|
|
Pelikaansvoet
Aporrhais pespelecani
(Linnaeus, 1758)
Zoekbeeld
Mariene huisjesslak met een stevige, tot 4,5 cm grote schelp (horen). 10-12 vrij bolle, geknobbelde windingen. Mondrand uitlopend in stevige vingervormige uitsteeksels, de onderste is het sifokanaal. Onvolgroeide exemplaren missen deze ‘vlag’ van uitsteeksels. Leeft in dieper water in de Noordzee.
Kenmerken
Afmetingen: 45 x 35 mm.
Schelpkleur: Crème tot lichtbruin, soms oranjebruin, met een glanzende
geel tot geelgroene mondopening. Operculum klein, uitgerekt ovaal,
stevig, hoornachtig bruin, bij levende exemplaren vaak begroeid met
poliepjes.
Schelpvorm: Zeer stevige horen. 10-12 vrij bolle windingen waarop stompe knobbels staan. Mondrand dik, uitlopend in een vijftal stevige uitsteeksels die onderling (deels) met elkaar vergroeid zijn en waarvan de onderste als sifokanaal dienst doet. Jonge schelpen missen deze ‘vlag’ van uitsteeksels.
Sculptuur: Geknobbelde windingen.
Habitat en ecologie
De dieren leven bij voorkeur op slibrijke bodems, op diepten vanaf 10 tot 200 m. Ze kruipen rond op de toplaag van het sediment of leven deels of geheel ingegraven in tijdelijke gangen. Het voedsel bestaat voornamelijk uit plantaardig detritus en soms diatomeeën. De dieren zijn van gescheiden geslacht. Ei-afzetting in de Noordzee in voorjaar en zomer.
Areaal en verspreiding
Van Noord-Noorwegen en IJsland tot Marokko en de Middellandse Zee. In het Nederlandse deel van de Noordzee o.a. levend bekend van de Terschellingerbank, west van de Texelse Stenen, de Klaverbank en Doggersbank. Met name op de Oestergronden, inclusief het Friese Front, wordt de Pelikaansvoet regelmatig door vissers gevangen.
Op het strand: Een enkele keer ook aangespoeld op het strand te vinden, met name op de Friese Waddeneilanden. Meestal betreft het oude en verkleurde exemplaren, in veel gevallen zonder vlag en vaak begroeid met Ruwe zeerasp, waarbij ze -gezien de slijtsporen onderaan- zijn gebruikt als woning door heremietkreeftjes. Strandvondsten van levend aangespoelde exemplaren zijn niet uit Nederland bekend.
Literatuur
Bruyne, R.H. de, S.J. van Leeuwen, A.W. Gmelig
Meyling & R. Daan (red.), 2013. Schelpdieren van het Nederlandse Noordzeegebied.
Ecologische atlas van de mariene weekdieren (Mollusca). Tirion Uitgevers,
Utrecht en Stichting Anemoon, Lisse 414 pp.
Code
Auteurs
[IvL jan. 2014]
Commentaar
Grafieken