Tweekleppige uit brak water. Exoot/ingevoerde soort. Meestal maximaal 60 mm. Crèmewit, met geelgrijze opperhuid. Vaak donkerder tot zwart in modder, na droging veel lichter. Dikke, vrij ovale schelpen. Oppervlak met dicht opeen staande groeilijnen. Slot met driehoekige holte. Mantelbocht kort. Sifonen vergroeid tot korte sifobuis, aan de uiteinden korte tentakelkransjes. Leeft ingegraven in slik, modder en zand in brakke wateren en havenkommen etc.

(Mariene) Strandschelpen, zoals Spisula subtruncata en S. solida - vooral vanwege de kleur en het slot.

Afmetingen: Tot ca. 65 x 35 mm (soms nog een stuk groter).
Schelpkleur: Buitenzijde crèmewit tot wit, met een dikke, geelgrijze opperhuid. Soms veel donkerder, tot bijna zwart. Binnenzijde wit, glanzen, soms met een vage lilablauwe tint.
Schelpvorm: Dikschalige, gelijkzijdige, min of meer ovale, tweekleppigen schelpen. De top (umbo) is opvallend uitstekende en breed.
Sculptuur: Komt vrij glad over, maar de buitenzijde is bedekt met dicht opeen staande, regelmatige groeilijnen.
Slot: Heterodont, waarvan de laterale tanden geribd zijn. Slotband grotendeels inwendig, bestaande uit een dikke ligamentprop gelegen in een driehoekige ligamentgroeve.

Binnenzijde schelp: Mantellijn met relatief korte mantelbocht.

Dier: mantelranden deels vergroeid en bezet met kleine franjevormige tentakels. Sifonen vergroeid, tot korte sifobuis, omgeven door een deel van de opperhuid. Aan de uiteinden korte tentakelkransjes. Voet bijlvormig. Lichaamskleur wit, voet meer crème tot lichtoranje.

Litoraal en sublitoraal van estuaria, ingegraven in fijne zand-, modder- en slikbodems. Goed aangepast aan verminderde zoutgehalten (brak water). Door deze zouttolerantie neemt deze soort een gebied in dat door weinig andere schelpdieren bewoond wordt. In havens vormen zowel watertemperatuur als zoutgehalte ideale condities voor de soort. De jonge dieren zijn het gevoeligst en verdragen temperaturen tussen 8 en 32°C.

Oorspronkelijk in de Golf van Mexico in ondiepe estuaria met een laag zoutgehalte. Van daaruit zijn estuariene gebieden aan de Atlantische kust van Noord-Amerika gekoloniseerd. Via ballastwater in schepen naar Europa vervoerd. In 2005 in de havens van Antwerpen. In 2007 werden o.a. 6 jaar oudedieren gevonden, dus de soort heeft hier ten minste vanaf 2000 geleefd.

Nederlandse vondsten komen eveneens uit brak water. Rond 2005 is het Noordzeekanaalgebied vermoedelijk gekoloniseerd: momenteel algemeen in het IJ en de Amsterdamse Havens. Met dichtheden tot ca. 200 individuen per m² zijn in zijkanaal C en zijkanaal F. Vanaf 2009 ook boven de Wijkertunnel (A9) en bij de sluizen van IJmuiden. In 2010 gevonden in de haven van Gent en het Belgische en Nederlandse deel van het Kanaal Gent-Terneuzen.

Bruyne, R.H. de, S.J. van Leeuwen, A.W. Gmelig Meyling & R. Daan (red.), 2013. Schelpdieren van het Nederlandse Noordzeegebied. Ecologische atlas van de mariene weekdieren (Mollusca). Tirion Uitgevers, Utrecht en Stichting Anemoon, Lisse 414 pp.
Verween, A., F. Kerckhof, M. Vincx & S. Degraer, 2006. First European record of the invasive brackish water clam Rangia cuneata (G.B. Sowerby, 1831) (Mollusca: Bivalvia). In: Aquatic Invasions I: 198-203

156991

[IvL feb. 2014; B. Oonk, mrt 2014; IvL apr 2016]

Commentaar