Dikkopje

Soorten

Huidige artikelen | Archieven | Zoek

Dikkopje

Pomatoschistus minutus

(Pallas, 1770)

Dikkopje - Pomatoschistus minutus. Nederland (Foto: Wijnand Vlierhuis)

Zoekbeeld

Zeevis. Ook in brak water. Tot 10 cm, meestal kleiner. Zandkleurig tot bruin, met vaak een donkerder patroon op het lichaam. Bovenkant kop tot eerste rugvin met schubben. Bij de mannetjes zit achterop de rugvin een donkere vlek met witte rand, die vooral in de paaitijd scherp is afgetekend. Staartwortel met donkere vlek.

Te verwarren met

Lijkt sterk op de Brakwatergrondel. Ze kunnen ook in hetzelfde habitat voorkomen. Bij de Brakwatergrondel is de kop tot de eerste rugvin glad. De Brakwatergrondel heeft een driehoekige, zwarte vlek op de borstvinnen die bij het Dikkopje ontbreekt. Het Dikkopje heeft (meestal) een duidelijke bruin vlekkenpatroon over het lijf.

Kenmerken

Afmetingen: Tot 10 cm. Meestal zijn de dieren een stuk kleiner.
Kleur: Meestal egaal zandkleurig tot bruin. Bij de mannetjes zit achterop de eerste rugvin een donkere vlek met een witte rand, die vooral in de paaitijd scherp is afgetekend.
Vorm: Kleine grondelachtige soort.
Vinnen: Twee duidelijk van elkaar gescheiden rugvinnen, borstvinnen vergroeid tot een soort zuignap.
Overig: Het Dikkopje wordt vanwege zijn kleur en biotoop ook wel Zandgrondel genoemd. Een andere naam is Schotevisje omdat het voor je voeten wegschiet als je door ondiep water loopt.

Habitat en ecologie

Dikkopjes leven voornamelijk op zand en slikbodems, maar zijn ook dicht in de buurt van stenen te vinden. Ze leven ook in brak water. De paaitijd is van is van maart t/m juni. De eitjes worden afgezet op stenen en ook wel in het binnentste van de schelpen. Het kuitschieten gebeurt in drie a vier keer. De mannetjes waken over de eitjes. De dieren worden meestal slechts twee jaar oud.

Areaal en verspreiding

N-Atlantische Oceaan, Noordzee, Oostzee. Ook regelmatig in Brakwatergebieden (o.a. in het Noordzeekanaal).

Literatuur

Leewis, R.J., 2002. - Flora en fauna van de zee. KNNV-Veldgids nr. 16. Utrecht, Stichting Uitgeverij KNNV. 320 pp.
Nijssen, H., 2010. Zeevissen. KNNV-Veldgids nr. 14. Utrecht, Stichting Uitgeverij KNNV. 160 pp.
Nijssen, H. & S. J. de Groot, 1987. De vissen van Nederland. uitg. KNNV nr 42, Utrecht pp 224.
Zoetemeyer, R.B., 2010. Overzicht van de Nederlandse zeevissen. Uitg. Sportvisserij Nederland, Bilthoven. 212 pp.