Grijze zeehond - Halichoerus grypus. Ameland (Foto: Petra de Jong)

Zeezoogdier. Groter dan de Gewone zeehond en herkenbaar aan het forse lichaam en de rechte snuit. Mannetjes tot 3,30 meter lang, vrouwtjes tot 2,50 m. Donkergrijs met lichtere vlekken (man), zilvergrijs met donkerdere vlekken (vrouw). Jongen eerst wit, na circa vijf weken verkleurend. Rust bij laagwater op rotsen, in ons land vooral op droogvallende zandbanken. Met name in het Waddengebied, maar ook in Zeeland. Ze eten vooral vis, daarnaast kreeftachtigen, weekdieren en soms zelfs Bruinvissen.

Gewone zeehond Phoca vitulina Linnaeus, 1758. Die blijft echter kleiner, is egaler grijs, zwart of donkerbruin, met vooral vlekken op en rond de kop. De kop is afgerond en in verhouding tot het lichaam kleiner. De gesloten neusgaten lopen in een V-vorm.

Afmetingen: Mannetjes worden maximaal 3,30 meter lang en 1,95 m hoog, vrouwtjes 2,50 x 1,65 m. Ze kunnen 20-35 kilo wegen.
Kleur: Mannetjes zijn donkergrijs met lichtere vlekken, vrouwtjes zilvergrijs met donkerdere vlekken. Jongen zijn aanvankelijk wit, maar verkleuren na circa vij weken naar het normale kleurpatroon.
Vorm: Het lichaam is gestroomlijnd en torpedovormig. De achtervinnen zijn groter dan de voorvinnen. Met hun achtervinnen zwemmen ze. De soort is onmiddelijk herkenbaar aan de rechte snuit. Ze hebben geen oorschelp en alleen korte stugge haren met nauwelijks ondervacht. Om warm te blijven is er een zeer dikke speklaag aanwezig. Aan de snuit zitten goed ontwikkelde tastharen (snorharen), ook de wenkbrauwen werken mee als tastharen.
Nadere kenmerken: Ze zwemmen uitstekend, maar bewegen zich op het land relatief moeizaam voort.

Bij laagwater rusten Grijze zeehonden op rotsen, kliffen, droogvallende zandbanken en soms op afgelegen zandstranden. Ze eten voornamelijk vis (platvis, kabeljauw, schelvis, zandspiering en diverse andere zeevissen), maar ook kreeftachtigen en weekdieren. Nu en dan vallen ze ook andere zeezoogdieren aan, met name de Bruinvis. Tijdens hun jacht op prooi kunnen ze lange tochten maken van tientallen, soms honderden kilometers. Zoals alle zeehonden kunnen ze uitstekend zwemmen en diep duiken (gemiddeld 5-25 meter, maar ook aanzienlijk dieper). Op het land is de voortbeweging moeizaam en bewegen ze zich hobbelend met het lichaam en de vinnen voort. De vrouwtjes hebben vaste plekken voor de voortplanting en komen daar ieder jaar weer naartoe. Ze vormen daar groepen, soms grote kolonies. In de paartijd eten de mannetjes wekenlang niet. Ze houden een harem bij van vrouwtjes die klaar zijn voor de voortplanting. De paring vindt zowel op het land als in het water plaats en kan een half uur of langer duren. De mannetjes verdedigen hun harem fel, dekken vrouwtjes in oestrus geregeld en houden felle gevechten om te voorkomen dat andere mannetjes met hun vrouwtjes paren. In Nederland komen Grijze zeehonden en Gewone zeehonden naast elkaar voor. Met name in de Waddenzee leven flinke aantallen. Maar de Grijze zeehond wordt ook elders langs de kust waargenomen, met name in de Zeeuwse wateren, waar ze zich ook voortplanten.
De soort is in Nederland (en het grootste del van Europa) beschermd. Opgenomen op de Nederlandse Rode Lijst en een soort van de Doelsoortenlijst. Daarnaast opgenomen op de Europese habitatrichtlijn (Bijlagen II en V) en beschermd volgens de conventie van Bern (appendix III).

Grijze zeehonden leven langs de meeste kusten in de meer gematigde en koudere delen van de Noordelijke Atlantische Oceaan. De grootste populaties komen voor bij Newfoundland, Zuid-Groenland, IJsland en Noorwegen. Ook rond de Britse Eilanden en in Bretagne komen kolonies voor, evenals in de Waddenzee. In Zeeland komen eveneens (kleine) populaties voor.

IvL / RHB (nov 2018)

Commentaar