Xerotricha conspurcata (Foto: Stef Keulen)

Terrestrische (land-) huisjesslak. Huisje 6,5 x 4 mm. Lichtbruin tot créme en grovere donkerbruine vlekken. Aan de onderzijde soms onderbroken banden. Samengedrukt kegelvormige schelp met 4-5 windingen. Topwindingen iets samengedrukt. Mondopening ovaal, iets breder dan hoog, geen verdikking. Navel ongeveer 1/6 van de totale breedte. Oppervlak met onregelmatige ribben en groeilijnen. Op het huisje duidelijke, gebogen, stugge haartjes. Bekend uit Zeeuws Vlaanderen. Ingevoerde, niet inheemse soort.

Andere soorten duinslakken (genus Cernuella) en grasslakken (genera Candidula en Xerotricha). Vanwege de haartjes op de schelp het meest liojkend op de Behaarde grasslak Xerotricha apicina. Deze laatste is lichter van kleur, met kleinere vlekjes en meestal fijnere haartjes.

Afmetingen: Schelp tot 6,5 mm breed, hoogte tot 4 mm.
Schelpkleur: Basiskleur lichtbruin met créme en donkerdere bruine radiale vlekken. Met name aan de onderzijde grovere donkerbruine vlekken. Deze kunnen meer aaneengesloten raken en zo onderbroken banden vormen.
Schelpvorm: Slakkenhuis vrij stevig, samengedrukt kegelvormig. 4-5 windingen, de topwindingen zijn iets samengedrukt, bij jonge dieren wat hoekig. Mondopening ovaal, iets breder dan hoog, zonder verdikking aan de onder-binnenkant. Navel (umbilicus) matig wijd, ongeveer 1/6 van de totale breedte innemend. Meestal deels afgedekt door de mondrand.
Sculptuur: Onregelmatige, vrij fijne ribben en groeilijnen. Op het hele huisje staan duidelijke, meestal wat gebogen, stugge haartjes.
Dier: De dieren zijn donker, het lichaam en de kop zijn meestal zwartachtig.

In het Mediterrane gebied leeft de soort onder stenen en op de grond onder dichte vegetatie, vaak in scheuren van muren. Daarnaast zijn ze ook aanwezig in meer zonbeschenen biotopen. Het eerste exemplaar van de soort werd gevonden op 11 september 2016 bij Cadzand-Bad in Zeeuws-Vlaanderen. De vindplaats ligt aan de binnenzijde van de voet van de duinenrij, in een deels beschaduwde, kruidenrijke, ruige vegetatie met jonge bomen en struiken en een kleine poel. In oktober 2017 werden meerdere dieren waargenomen op een locatie 200 meter oostelijk daarvan. Hier leven de slakken op en bovenaan betonnen keermuren, nabij een parkeerplaats. Grasslakken eten voornamelijk plantaardig materiaal en algen.

De Gevlekte grasslak kwam oorspronkelijk alleen in het westelijke Mediterrane gebied voor. In historische tijd wist het dier zich echter ook over het oostelijke Mediterrane gebied te verspreiden. Het Nederlandse voorkomen sluit niet aan op het bekende verspreidingsgebied, het ligt aanzienlijk noordelijker. Het eerste exemplaar werd gevonden op 11 september 2016 in de duinen bij Cadzand-Bad in Zeeuws-Vlaanderen. In oktober 2017 werd de soort ook waargenomen op een locatie 200 meter oostelijk daarvan.

De Gevlekte grasslak is van oorsprong geen inheemse soort. Het ligt voor de hand aan te nemen dat de dieren bij Cadzand-Bad door menselijke activiteit geïntroduceerd zijn. Bijvoorbeeld via voertuigen of goederen. Of de soort zich verder zal uitbreiden en wat de impact daarvan is, kan nog niet worden gezegd.

Keulen, M.A., G.D. Majoor & W.J.M. Maassen., 2018. Xerotricha conspurcata (Draparnaud, 1801) a new species for The Netherlands (Gastropoda, Pulmonata, Hygromiidae). Basteria 82 (1-3): 43-49.

Keulen, S.M.A., G.D. Majoor & W.J.M. Maassen, 2018. Een nieuwe soort voor Nederland: Xerotricha conspurcata (Draparnaud, 1801). Spirula 416: 20-22.

Keulen, M.A., 2018. Nieuwe zuidelijke landslak in Nederland: de Gevlekte grasslak. Nature Today-natuurbericht 5 oktober 2018.

RHB en Ivl (sept. 208)

Commentaar