Aziatische mossel

Soorten

Huidige artikelen | Archieven | Zoek

Aziatische mossel

Arcuatula senhousia

(Benson in Cantor, 1842)

Aziatische mossel (Foto: Marco Faasse)

Zoekbeeld

Mariene tweekleppige. Glanzend geelgroen, met bruinrode strepen en vlekken. Gemiddeld 20 mm. Langwerpig, soms wat hoekig. Top duidelijk een stukje van de voorrand afliggend. De voorrand is zwak geribd. Het deel aan de achterzijde is ribbelvrij. Spint langgerekte bossen byssusdraden. Op zachtere modderbodems vormen deze 'nesten' waarin meerdere mosseltjes leven. In 2018 waargenomen nabij Goes. Exoot uit West-Pacifisch gebied.

Te verwarren met

Gewone (blauwe) mossel Mytilus edulis. Die wordt echter veel groter, de kleur van de opperhuid is donkerder en niet glanzend, de top ligt aanzienlijk dichter bij de voorrand en de ribbels op de voorkant van de schelp ontbreken.
Er zijn verder overeenkomsten met meerdere soorten streepschelpen (in de Noordzee de genera Musculus en Modiolarca). Daarvan is echter het middenveld ongeribbeld.

Kenmerken

Afmetingen: Schelp meestal 2 x 1,8 (maximaal 3,3 cm)
Schelpkleur: Geelgroen met lichtbruine tot roodbruine strepen en vlekken. Het oppervlak is vaak sterk glanzend. Bij grotere exemplaren wordt de kleur donkerder, tot bruin.
Schelpvorm: De top ligt verder van de voorrand af dan bij de gewone mossel. De schelpen zijn langer en komen meer hoekig over. Aan de binnenkant bevindt de top zich achter het voorste spierindruksel. Onder de top is daar een duidelijk rijtje van 8-15 knobbelvormige tandjes te zien.
Sculptuur: De voorrand is zwak geribd. Het deel aan de achterzijde is ribbelvrij, al lijkt dit door de vanuit het topgedeelte uitwaaierende stralende strepen soms anders.

Habitat en ecologie

De Aziatische mossel leeft vooral in ondiepe, beschutte zeegebieden als estuaria en lagunes. Het zijn filteraars die leven van plantaardig plankton en andere in het water aanwezige voedseldeeltjes. Het water wordt door het dier heegepompt, waarbij de kieuwen het voedsel er uitfilteren. Voor de voortplanting is een periode met hoge watertemperatuur nodig. Het dier heeft een hoge tolerantie voor lage zoutgehaltes en lage zuurstofgehaltes. Hoewel ook de gewone mossels draden spinnen om zich mee vast te hechten, vormen Aziatische mossels vaak opvallend grote en langgerekte bossen byssusdraden waarmee ze zich vasthechten aan stenen, beschoeiingen en ander hard materiaal. Daar waar ze op zachtere modderbodems voorkomen, vormen de draden vaak hele 'nesten' waarin meerdere (2-3, soms 10 of meer) levende mosseltjes zitten en groeien.

Areaal en verspreiding

Het gebied van oorsprong ligt in het West-Pacifisch gebied, van Singapore tot Siberië. Vanuit oost-Azië werden de dieren verspreid naar de Pacifische kust van Noord Amerika, naar Australië, Nieuw-Zeeland en Europa. In Europa vestigde de mossel zich vooral in het zuiden, in de Middellandse Zee en aan de Atlantische kust tot aan de Baai van Arcachon in zuidwest Frankrijk. Daarnaast bestaat er een waarneming uit het zuiden van Groot-Brittannië (2016). Het voorkomen in Nederland is op dit moment het meest noordelijke van Noordwest-Europa. Op 7 juli 2018 waargenomen nabij het Goese Meer. Vermoedelijk al in 2017 aanwezig.

Nadere informatie

De Aziatische mossel is door menselijke activiteiten in meerdere andere werelddelen terechtgekomen. Het gebied van oorsprong ligt in het West-Pacifisch gebied, van Singapore tot Siberië. Inmiddels leeft de soort ook langs de Pacifische kust van Noord Amerika, in Australië, Nieuw-Zeeland en Europa. In Europa leeft de Aziatische mossel vooral in het zuiden, in de Middellandse Zee. Daarnaast aan de Atlantische kust tot de Baai van Arcachon, in het zuiden van Groot-Brittannië en in Nederland nabij Goes. Hier werd het dier op 7 juli 2018 waargenomen in een klein ondiep watertje nabij het Goese Meer. Aangenomen wordt dat de soort al ten minste in 2017 ter plaatse voorkwam. Hoe de dieren in Goes zijn terechtgekomen is onbekend. De meeste exotische zeedieren worden hier gebracht door scheepvaart of schelpdiertransporten. Deze soort heeft een lang larvenstadium - tot meer dan 50 dagen - en een hoge voortplantingscapaciteit. Of de mossel zich in ons land gaat uitbreiden en wat de eventuele impact daarvan zal zijn, is moeilijk te voorspellen. In het buitenland kunnen de dieren soms massaal optreden en is er plaatselijk een duidelijke invloed op andere bodemdieren en het plankton.