Mariene huisjesslak. Tot 20 mm, dier groter. In Nederland groot, elders in Europa ca. 9 x 8 mm. Horentje glasachtig doorschijnend wit, bij levende dieren is de mantel er geheel omheen gegroeid, waardoor het een zeenaaktslak lijkt. Zeer dunschalige schelp met 2-3 windingen, de laatste groot en oorvormig. Geen operculum. Oppervlak met alleen onregelmatige groeilijnen. Dier: koptentakels lang en glad, ogen op verdikking aan de basis. Mantel sponsachtig met wratten. Opstaande sifo aan de voorkant. Lichaamskleur grijswit, geelbruin tot paarsbruin of roze met vaak lichte of donkere vlekken. Zeeland. Oosterschelde.

Klein Glasmuiltje Lamellaria latens.

Afmetingen: H. 20 mm, B. 9 mm. (Dier groter). Voor de schelp van de Europese L. perspicua gelden afmetingen van 9 x 8 mm, maar ‘glasmuiltjes’ uit de Oosterschelde worden ruim 20 mm.
Schelpkleur: Glasachtig doorschijnend wit, nooit lila-achtig.
Schelpvorm: Het horentje ligt inwendig en is bij levende dieren niet zichtbaar. De mantel is er geheel omheen gegroeid, waardoor het dier op een zeenaaktslak lijkt. De schelp zelf is uiterst dunschalig en heeft 2-3 windingen, waartussen een duidelijke naad ligt. De laatste winding is zeer groot en oorvormig. Mondrand aan de spilzijde plat omgeslagen. De eerdere topwindingen zijn iets verheven. Geen operculum.
Sculptuur: Oppervlak met diverse onregelmatige groeilijnen.

Dier: Aanzienlijk groter dan de schelp. Kop plat, zonder snuit. Koptentakels lang en glad, met aan de basis een oog op een verdikking. Mantel verdikt, sponsachtig, bezet met wratvormige verdikkingen. Aan de voorkant zit een ronde, opstaande sifo. Lichaamskleur variabel: grijswit, vaal lichtgeel, soms roze of oranje, maar meestal geelbruin tot paarsbruin, met vaak witte, gele of donkere vlekken. Kop en voetzool bleek en zonder vlekken.

Vanaf het litoraal tot diepten van vele honderden meters, met name op aan de bodem vastzittende organismen die het voedsel vormen. De Europese kleinere vormen worden vooral gevonden op samengestelde zakpijpen als Botryllus, Leptoclinum en Polyclinum, deze vormen behalve voedsel ook het substraat voor de ei-afzetting. In Nederland worden glasmuiltjes vooral gevonden op de exotische Druipzakpijp Didemnum vexillum. Aangenomen wordt dat de ei-afzetting daarop vergelijkbaar is met die zoals beschreven voor de kleinere Europese Lamellaria-vorm. Voortplanting: dieren van gescheiden geslacht. Ei-afzetting vindt plaats in voorjaar en zomer. Er worden steeds tot 3.000 geelwitte eieren bijeen afgezet in ca. 2,5 mm grote flesvormige eikapsels met een lange hals. Deze worden ingebed in holletjes in de mantel van de zakpijpkolonies. Deze holletjes worden speciaal door het vrouwtje uitgeknaagd met de voedingsslurf en rasptong. Alleen het bovenste deel van de flessenhals steekt buiten de wand van de zakpijp naar buiten. De larven komen na ca. 3 weken uit als echinospira-larven (zie bij de Koffieboontjes).

Het Grote glasmuitje komt langs de West-Europese kust voor vanaf IJsland en Noord-Noorwegen tot de Kaapverdische Eilanden en in de Middellandse Zee. Daarbuiten ook gemeld uit het Caribische gebied en de Oostkust van Zuid-Amerika. De oorspronkelijke Europese vorm, die veel kleiner blijft, is als zodanig niet uit Nederland bekend. De altijd veel groter wordende glasmuiltjes uit de Nederlandse kustwateren zijn tot op heden vooral uit de Oosterschelde gemeld. Vestiging en toename hebben ongetwijfeld te maken met de toename van zakpijpen als Didemnum spec., die het voedsel vormen.

Bruyne, R.H. de, S.J. van Leeuwen, A.W. Gmelig Meyling & R. Daan (red.), 2013. Schelpdieren van het Nederlandse Noordzeegebied. Ecologische atlas van de mariene weekdieren (Mollusca). Tirion Uitgevers, Utrecht en Stichting Anemoon, Lisse 414 pp.

(De Bruyne, Van Leeuwen, Gmelig Meyling, Daan et al, 2013 -Ecologische atlas- 2013)
[HR feb. 2014: IvL mrt 2014]

Commentaar