|
|
Ovaalronde krab
Atelecyclus undecimdentatus
(Herbst, 1783)
Noordzee, Scheveningen strand, 17-01-2017 (bron: Han Raven)
Zoekbeeld
Krab. mariene soort. Rugschild tot 64 x 49 mm (Bretagne). Kleur
rozebruin met wit, of meer paarsbruin, schaarpunten donker (bruin tot
zwart). Schild gekorreld. Tussen de ogen 3 tanden, de middelste groter
en spitser. Zijranden met 10 -11 stekels die aan de
randen kleine afgeronde karteltjes hebben. Buikzijde, scharen en poten
behaard. Abdomen zowel
bij mannetjes als vrouwtjes lang en smal, bij het mannetje zijn
meerdere
segmenten met elkaar vergroeid. Van maxillipede 3 zijn merus en ischius
vrijwel even lang. Oorspronkelijk zuidelijke soort, die in het
laatste decennium enkele keren op onze kust is aangespoeld. Met name in de winter van
2016-2017 spoelden meerdere exemplaren aan (o.a. op Ameland en Terschelling en bij Scheveningen, Katwijk-Noordwijk en Hoek van
Holland).
Te verwarren met
Cirkelronde crab Atelecyclus rotundatus. Deze heeft een vrijwel rond carapax met een lengte/breedte verhouding van gemiddeld 0,98. Het schild blijft ook kleiner (tot circa 40 mm) en de ischius van maxillipede 3 is langer dan de merus.
Kenmerken
Afmetingen: Carapax (rugschild) in Bretagne tot 64 mm breed bij 49 lang. In de
literatuur (Adema, 1991) wordt de lengte/breedte verhouding opgegeven
als
0,83. Het Nederlandse exemplaar van Ameland had een schild van 62 x 48
mm (l/b: 0,77).
Kleur: Variërend van rozebruin met wit tot
bruin. De schaarpunten zijn donkerbruin tot
zwart.
Rugschild: Ovaalrond. Het oppervlak is gekorreld en
door vage groeven in regionen verdeeld. Tussen de ogen op de voorrand
staan
drie tanden, waarvan de middelste groter en spitser is. Op de zijrand
van het
schild 9 -11 opzij stekende tanden (ūndecim geeft het Latijnse
cijfer XI aan). Deze hebben aan de
randen kleine afgeronde karteltjes.
Poten: De schaarpoten zijn kort en breed en hebben een korrelige
structuur. Alle poten en
scharen zijn
behaard.
Overig: De antennen
zijn matig lang en kunnen onder het schild verborgen
worden. De buikzijde is behaard met stugge haren. Het behaarde, om de onderkant van het achterlijf heengeslagen abdomen,
is zowel
bij mannetjes als vrouwtjes lang en smal, maar bij het mannetje zijn
meerdere
segmenten met elkaar vergroeid. Van het derde paar maxillipeden - de mondopening bedekkende afgeplatte pootjes - zijn het laatste segment (merus) en het voorlaatste segment (ischius), min of meer gelijk in lengte; dit in tegenstelling tot bij de Cirkelronde krab.
Habitat en ecologie
De Ovaalronde krab leeft op enige afstand van de kust op zand- en grindbodems, vaak deels ingegraven. Het voedsel bestaat o.a uit kleine kreeftachtigen. Op hun beurt worden ze gegeten door kabeljauwachtigen, inktvissen en mogelijk roggen.
Areaal en verspreiding
Oorspronkelijk wordt een verspreidingsgebied aangegeven dat loopt van de oostelijke Atlantische Oceaan van het Kanaal bij
Trebeurden
(Bretagne), tot Senegal en de Middellandse
Zee (Adema,
1991). Hayward en Ryland (1998) noemen het 'a rare species reported from
the
English Channel south to West-Africa'.
Of we met de Ovaalronde krab te maken hebben
met een soort die qua verspreidingsgebied 'opschuift' in noordelijke
richting,
zoals diverse andere soorten de laatste decennia laten zien, is niet
bekend. Alle Nederlandse vondsten stammen uit de laatste tien jaar, met meerdere meldingen uit begin 2017 (o.a. Ameland, Scheveningen, Hoek van Holland, Katwijk-Noordwijk).
Verspreiding ovaalronde krab, Atelecyclus undecimendatus.
Literatuur
- Adema, J.P.H.M., 1991. De krabben van
Nederland en België (Crustacea, Decapoda, Brachyura). Natuurhistorisch Museum,
Leiden. 244 pp.
- Hayward, P.J. & J.S.
Ryland (Ed.), 1998. Handbook of the marine fauna of North-West Europe. Oxford
University Press: Oxford, UK. 800 pp.
- Ruijter, R. de, C.S. verslag.
Het Zeepaard. [2009: 69(2) p. 38; 2010: 70(2) p. 40; 2015: 75(3) p. 87-88.]
- Natuurbericht (NatureToday) d.d. 29-01-2017: Stichting ANEMOON:
Ovaalronde krabben bereiken Nederlandse kust.
Code
Auteurs
R en B, januari 2017
[Niels Schrieken, januari 2017]
Commentaar
Grafieken