Search
Search

Soorten

Pitvis

Callionymus lyra

Linnaeus, 1758

Pitvis
Pitvis - Callionymus lyra. Noordzee (Foto: Wijnand Vlierhuis)


Zoekbeeld

Zeevis. Een platte, slanke bodemvis tot 30 cm, met een driehoekige kop waar de ogen boven op staan. De voorste rugvin is verhoudingsgewijs hoog, de tweede lager en langer. Lichtbruin met van bovenaf gezien drie donkere banden. Mannetjes zijn in de paaitijd erg kleurrijk, met iriserend blauwe en gele vlekken en strepen op de vinnen en het lijf. Beste kenmerk is dat de snuitlengte  2 tot 3 keer de oogdiameter en zitten er 4 achterwaarts gerichte stekels op het kieuwdeksel.


Te verwarren met

Rasterpitvis Callionymus reticulatus.
- Het duidelijkste verschil is dat de snuit van de Rasterpitvis korter is, ca. 1,5 maal de lengte van de oogdiameter. De soort heeft bovendien op het kieuwdeksel 3 kleine, achterwaarts gerichte stekels.
- De soort blijft ook beduidend kleiner (mannetjes tot 12 cm) vrouwtjes nog een derde kleiner.


Kenmerken

Afmetingen: tot 30 cm.
Kleur: Buiten het paaiseizoen en vrouwtjes het hele jaar door, zijn Pitvissen lichtbruin met van bovenaf gezien drie donkere banden over de rug. Mannetjes zijn in de paaitijd erg kleurrijk, met iriserend blauwe en gele vlekken en strepen op de vinnen en het lijf. Vrouwtjes hebben minder opvallende kleuren tijdens het paaiseizoen, en de rugvin is bescheidener van lengte.
Vorm: Een platte, slanke bodemvis met een driehoekige kop waar de ogen boven op staan.
Vinnen: De voorste rugvin is verhoudingsgewijs enorm hoog, de tweede rugvin is lager en langer vooral bij de mannetjes. Deze rugvin wordt gebruikt voor de balts tijdens de paaitijd.


Habitat en ecologie

Pitvissen leven op zand- en slikbodems van ondiep water gewoonlijk tot ca. 100 m (tot 400 m bekend). Ze kunnen zich ingraven en fel jagen op bijvoorbeeld garnaaltjes. Tot het voedsel behoren verder wormen en weekdieren. Paait van februari tot maart. De eieren worden nabij het wateroppervlak afgezet. Opvallend is dat in Zeeland het meerendeel van de populatie uit vrouwtjes bestaat. Het paringsritueel is een leuk gezicht; mannetje en vrouwtje zwemmen paarsgewijs omhoog om in open water de bevruchting te laten plaatsvinden.


Areaal en verspreiding

Oost-Atlantische Oceaan, Oostzee, Noordzee. Langs de Nederlandse kust algemeen.

Literatuur

  • Nijssen, H., 2010. Zeevissen. KNNV-Veldgids nr. 14. Utrecht, Stichting Uitgeverij KNNV. 160 pp.
  • Nijssen, H. & S. J. de Groot, 1987. De vissen van Nederland. Uitg. KNNV, Utrecht. nr. 42. 224 pp.
  • Redeke, H.C., 1941. Fauna van Nederland. Afl. X: Pisces (Cyclostomi-Euichthyes) (Ti-Tii). 1-331. Sijthoff, Leiden.
  • Zoetemeyer, R.B., 2010. Overzicht van de Nederlandse zeevissen. Uitg. Sportvisserij Nederland, Bilthoven. 212 pp.

Code


Auteurs

W. Vlierhuis (2013); [IvL feb. 2014]; [Niels Schrieken okt 2016]


 



Categorieën:

Soorten, Vissen

Commentaar

Pitvis

Grafieken



Diensten

Weekdieren (EU-Habitatrichtlijn)

Mariene soorten en ecologie

Contact

Stichting ANEMOON
Postbus 29
2120 AA Bennebroek

anemoon@cistron.nl

06-11442009

Back To Top