|
|
Kortlob-ribkwal
Bolinopsis infundibulum
(O.F. Müller, 1776)
Zoekbeeld
Ribkwal. Mariene soort. Tot 15 cm grote transparante ribkwal met
klokvormig variabel lichaam en vier korte en vier lange ribben met
zwemplaatjes. Bovenkant stomp, puntvormig. Mond omgeven door twee grote
maar korte afgeronde lobben, die tot ongeveer halverwege het lichaam komen. Twee
kleine tentakels met franjes. Lijkt sterk op de algemene exotische
Amerikaanse langlob-ribkwal Mnemiopsis leidyi.
Te verwarren met
Amerikaanse langlob-ribkwal. Een belangrijk verschil tussen de
Kortlob-ribkwal Bolinopsis infundibulum en de Amerikaanse ribkwal Mnemiopsis leidyi is de hoogte van de holtes onder de lobben.
Bij de Amerikaanse langlob-ribkwal reiken deze ongeveer tot aan de
statocyst (een evenwichtsorgaantje, zie Tulp, 2006). Bij de Kortlob-ribkwal reiken ze duidelijk veel
lager dan dan de statocyst.
De lobben van de Amerikaanse langlob-ribkwal zijn relatief langer dan
bij de Kortlob-ribkwal. Vandaar de Nederlandse naam.
Kenmerken
Afmetingen: De Korlob-ribkwal kan een lengte bereiken van 15 cm.
Kleur: De dieren zijn vrijwel volledig transparant. Heel soms kunnen de
dieren wat minder transparant zijn en licht melkachtig wit. Bij aanraking
kunnen de dieren fluorescerend oplichten. De enige pigmentatie is te
vinden in een zwarte lange dunne lijn langs de lobben. Op de foto zijn
deze lijnen te zien. Deze lijnen zijn een belangrijk
determinatiekenmerk, want de Amerikaanse langlob-ribkwal heeft deze
lijnen niet. Als de dieren 's nachts met een duiklamp worden beschenen, vertonen de rijen met zwemplaatjes regenboogachtige
kleuren.
Vorm: Grote transparante ribkwal met een min of meer
klokvormig lichaam. Door het flexibele weefsel is de vorm sterk
variabel. De
bovenkant heeft een stompe puntvorm. De mond bevindt zich aan de onderkant van het dier en is omgeven door twee grote
afgeronde lobben, die tot ongeveer halverwege zijn lichaam komen. De
dieren hebben vier korte en vier lange ribben met zwemplaatjes. De lange
ribben lopen evenwijdig aan elkaar over de lobben heen. De korte ribben
lopen evenwijdig aanelkaar tussen de lobben. Langs het lichaam bevinden
zich twee kleine tentakels met franjes.
Habitat en ecologie
Net als andere ribkwallen, leeft de Kortlobribkwal in de waterkolom en
leiden ze dus een pelagisch leven. De dieren zijn voor hun verplaatsing
in belangrijke mate afhankelijk van de stromingen. Met hun
zwemplaatjes kunnen ze zich wel behendig wenden en de hoogte in
de waterkolom bepalen. De Kortlob-ribkwal is zeer broos (veel brozer dan
de Amerikaanse langlob-ribkwal). Wanneer ze uit het water worden gehaald
of op het strand aanspoelen, breekt de tere huid vrijwel
onmiddellijk. De Korlob-ribkwal is in de Noordelijk Noordzee vooral een voorjaarssoort.
Areaal en verspreiding
De Kortlob-ribkwal leeft in de Noordelijk Noordzee en is in onze wateren alleen met zekerheid gezien in 2002 in de Waddenzee. De kans dat deze noordelijk soort massaal oprukt naar het zuiden en zich in onze streken zal vestigen is gezien de klimaatontwikkelingen niet waarschijnlijk. De soort is veel zeldzamer dan de sterk gelijkende Amerikaanse langlob-ribkwal Mnemiopsis leidyi die
in onze
wateren vanaf 2006 in grote dichtheden kan voorkomen.
Seizoenspatronen
De Korlob-ribkwal is in de Noordelijk Noordzee vooral een voorjaarssoort.
Literatuur
Holsteijn, H., 2002. Toch nog een beetje nieuw: Bolinopsis infundibutum (Muller,
1776) en Beroe cucumis (Fabricius, 1780) aan onze kust. Het Zeepaard 62(5): 142-150.
Code
Auteurs
A. Gittenberger
A.W. Gmelig Meyling [jam. 2014]
Floris Bennema feb 2016
Commentaar
Grafieken