Search
Search

Soorten

Eikapsels Roggen en Haaien

Elasmobranchii

Eikapsels Roggen en Haaien
Nederland (bron: ANEMOON)


Zoekbeeld

Zeevissen. Kraakbeenvissen. Langs de kust kunnen  eierkapsels aanspoelen van verschillende soorten roggen en ten minste één haai. Deze eikapsels hebben een bruingele, donkere olijfgroene, bruine of zwarte kleur. Ze zijn rechthoekig of vierkant, elk van de hoeken loopt uit in een punt, langer uitgetrokken doorn of opgekrulde stugge draden. Deze pagina geeft een algemeen overzicht. Zie voor zowel de beschrijving van de dieren als voor de aparte eikapsels verder de afzonderlijke pagina's. 

Te verwarren met

Zie voor verdere onderscheid de afzonderlijke pagina's:

- Eikapsel Hondshaai - Scyliorhinus canicula,
- Eikapsel Blonde rog - Raja brachyura,
- Eikapsel Gevlekte rog - Raja montagui,
- Eikapsel Grootoogrog - Leucoraja naevus,
- Eikapsel Stekelrog - Raja clavata,
- Eikapsel Sterrog - Amblyraja radiata,
- Eikapsel Vleet - Dipturus batis,
- Eikapsel Golfrog - Raja undulata,
- Eikapsel Flapperrog - Dipturus intermedia.


Kenmerken

Eikapsels hebben ongeveer dezelfde vorm: een rechthoekige, soms meer vierkante doos, uitlopend in een langere doornachtige punt, een korte punt, of in gedraaide, spiraalsgewijs opgekrulde draden. In het laatste geval is het kapsel geelbruin of lichtgroen en is het van een haai (Hondshaai). Eikapsels van roggen zijn veel donkerder tot zwart en hebben een rechte of  gekromde hoorn op de hoeken. (Bij de Vleet en de Flapperrog zijn de hoekpunten zeer kort en is nauwelijks sprake van een uitgetrokken doorn. Deze kapsels zijn aanzienlijk groter dan die van de andere roggensoorten en hebben laterale zomen). De draden en de hoorns zorgen dat de kapsels op de zeebodem vastgehecht blijven en lijken ook met  de zuurstofvoorziening van het embryo te maken te hebben. Op het strand aanspoelende eikapsels zijn leeg, een heel enkele keer bevatten ze nog dooier of een al dan niet ontwikkeld embryo van de betreffende vissoort.

Bij de beschrijvingen van de kapsels worden de volgende termen gebruikt:

  • Zoom - Sommige eikapsels hebben aan de lange zijden platte zomen (‘laterale zomen’).
  • Doos - Het deel tussen de eventuele laterale zomen en de horens in. De doos is niet plat maar gezwollen, meestal is de bovenzijde boller dan de onderzijde. In de doos ontwikkelt zich het embryo.
  • Afmetingen - Verse eikapsels hebben grotere afmetingen dan ingedroogde. Eenmaal gedroogd zijn ze kleiner, ook opweken in water helpt dan niet meer.
  • Lengte en breedte - De lengte wordt gemeten zonder de hoorns; de breedte inclusief de eventuele laterale zomen, maar ook zonder hoorns.
  • Hoorns - de uitsteeksels in de hoeken, deze kunnen zeer lang zijn, de bovenste kunnen in lengte afwijken van de onderste of omgekeerd, of ze kunnen uitlopen in gekrulde draden (Hondshaai).
  • Sculptuur - Het oppervlak van de dozen kan verschillen, van glad en plasticachtig, tot ruw, grofkorrelig of zelfs een beetje schubachtig gelamelleerd.

Habitat en ecologie

De eierkapsels van de eierleggende soorten (veel kraakbeenvissen zijn levendbarend) vinden we meestal in de vloedlijn, vaak zelfs nog hoger, als ze na droging door de wind tot in het duin heeft geblazen.

Zie voor de beschrijving van de habitat en de ecologie de pagina's van de afzonderlijke vissoorten.

- Hondshaai - Scyliorhinus canicula,
- Blonde rog - Raja brachyura,
Gevlekte rog - Raja montagui
Grootoogrog - Leucoraja naevus
Stekelrog - Raja clavata
Sterrog - Amblyraja radiata
Vleet - Dipturus batis
Flapperrog - Dipturus intermedia


Areaal en verspreiding

Zie voor de beschrijving van het areaal en de verspreiding de pagina's van de afzonderlijke vissoorten.

Trends

Voor alle Roggen en voor de Hondshaai komen uit het aanspoelen van de eierkapsels de laatste decennia dalende trends naar voren. Dit komt grotendels overeen met vangstgegevens van de visserij.

Literatuur


Code


Auteurs

A.W. Gmelig Meyling (2013)
[IvL feb. 2014]


Categorieën:

Soorten, Vissen

Commentaar

Eikapsels Roggen en Haaien Eikapsels Roggen en Haaien Eikapsels Roggen en Haaien Eikapsels Roggen en Haaien Eikapsels Roggen en Haaien Eikapsels Roggen en Haaien

Grafieken

Diensten

Weekdieren (EU-Habitatrichtlijn)

Mariene soorten en ecologie

Contact

Stichting ANEMOON
Postbus 29
2120 AA Bennebroek

anemoon@cistron.nl

06-11442009

Back To Top